KOCABAŞ : “ MASRAFLARIMIZI KARŞILAMAYAMIYORUZ”

Röportaj:  HÜSEYİN YETİŞ – ŞÜKRÜ AĞBAŞ

S.S. 15 No’lu  Barkal Motorlu  Taşıyıcılar Kooperatifi  Başkanı Halil Kocabaş ‘ı  yoğun bir iş gününde ziyaret ettik. Adana’da en fazla araç sayısına sahip Barkal Dolmuşları Başkanı Halil Kocabaş ile toplu taşıma araç çalışanlarının günümüz sorunlarını konuştuk. Dolmuş şoförlerinin yaşadığı sorunları ve bu sorunların neler olduğu üzerinde belirlemeler yapıp sorunların çözümü üzerinde fikirler üretmeye çalıştık. Son günlerde dolmuşçu esnafının Adana’da karşılaştığı sorunları ve  çözüm yollarını anlatırken çözüm dönük düşüncelerini de  açık yüreklikle  belirtti.   Toplu taşıma araç çalışanlarının trafikte yaşadığı sıkıntılar, sürekli zamlanan yakıt ve topluma taşıma girdi  ücretlerine yapılan zamların  toplu taşıma araç çalışanları için büyük bir sorun olması, dolmuşçu esnafının  masraflarını  karşılayamadıkları gerekesiyle  araçlarını değiştirememesi  , Adana’da ulaşım sıkıntısı , yolların yetersizliği ,  güzergah sorunu , girdi maliyetlerinin fazla olması akaryakıt fiyatlarının yüksekliği ve özel tüketim  vergisinin dolmuşçu esnafından alınması , dolmuş ücretlerinin artış göstermesine rağmen dolmuşçu esnafının para kazanamadığını  dile getirmesi  v.b sorunlara çözüm yollarına ilişkin görüşlerini açık yüreklilikle anlattı . Ülkemizde son dönemde giderek artış gösteren  girdi maliyetlerine, Adana’da  toplu taşıma ücretleri fiyatlarının  neden artış gösterdiğini  ve toplu taşıma fiyatlarının   belirlenirken  hangi kriterlerin göz önünde olması   gerektiğini ifade ederek en çok sıkıntıyı en çok hissedilen sorunları  ve çözüme yönelik görüşlerini açıkladı.

“GİRDİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSEK PARA KAZANAMIYORUZ”

Son zamanlarda esnaflarımız zor günler yaşıyor. Sizlerin ne gibi sorunlarınız var sorunlarınız varsa bunlar neler?

1982 yılından beri burada 97 aracımızla toplu taşıma hizmeti vermekteyiz. Türkiye’deki ekonomik krizde en büyük sıkıntıyı bizler yani dolmuşçu esnafı yaşıyor. Tüm girdiler 2-3 misli artarken,   bizler ekonomik zorluklara rağmen ayakta kalabilme mücadelesi veriyoruz. Araç  SGK primleri yüksek. Masraflarımız çok daha fazla arttı. Yakıta sürekli zam geliyor, kullandığımız araçların parçalarının fiyatları dövize endeksli olunca onlar da büyük ölçüde artış gösterdi.. Bu masraflar karşısında dayanamaz hale geldik. Bizler eskiden, 3 senede bir araç değiştiriyorduk, araçlarımızı yeniliyorduk. Ama şimdi bunu yapamıyoruz, ekonomik sıkıntı, artan fiyatlar buna engel oldu.. Ayrıca 27 Mayıs 2024  tarahinde Adana Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde çıkartılan bir karar ile şehir içine verilen güzergahlar bizleri çok rahatsız ve mağdur etti. İlgisiz kooperatif araçları gitmemesi gereken yerlere gitti. Bu ‘da esnaflarımız arasında sorunlar çıkarttı. İyi planlanmamış bir çalışmaydı. Adana’nın taşıma mantığı yanlış. Yıllardır toplu taşımacılık yapıyoruz. Önceden bir plan dahilinde çalışma yapılırdı. Ama, 27 Mayıs sonrası alınan karardan sonra güzergahlarda sorunlar artış gösterdi. Huzursuzluklar başladı. Yoksa kardeşçe  geçinip gidiyorduk. Buna bir çözüm bulunmalı. Bu konuda üzerimize düşen görevi yapmaya hazırız.

Özel Tüketim vergisinin  dolmuşçu esnafından  alınmaması hususunda   bir çok kez haberler yapılarak ilgili yetkililerimizden yıllarca  çağrıda bulunuldu.  Ama, bir netice alınamadı. Hava ve Deniz taşımacılığında alınamayan ÖTV’nin  şehir içi toplu taşıma araçlarından alınmaması hususunda  sizin yeni bir mesajınız var mı .?

Devletimizin en önemli katkısı bizlere ÖTV ‘nin yakıt fiyatındaki indirimidir. Bu konuda elbette bizlere yardımcı olunmasını arz diyoruz.  Yakıta bizlerde dolaylı  vergimizi ödüyoruz. Gözümüzü açamıyoruz. Bizler, ekmeğimizin peşindeki insanlarız. Devletimizin ilgili yetkililerinden her konuda destek bekliyoruz. Bu bizleri de mutlu eder. ÖTV’nin yakıtta alınmaması    uygulaması  hava , deniz ulaşımında olduğu gibi dolmuşçu esnafına da uygulanmalı.

 “MESAFEYE GÖRE ÜCFRET ALINMASI UYGULAMASINA GEÇİLMELİ”

Toplu taşıma çalışanlarının kazanç durumu nasıl, esnaf kazancından mutlu mu? Özellikle dolmuşçu esnafının geliri eskisi gibi iyi düzeyde mi? Bu konudaki sıkıntılar neler?

Toplu taşıma araçlarına zam yapıldı.  Nasıl derseniz? Adana’da mesafeye göre ücret tarifesi yapılmalı. Vatandaş, gideceği  güzergahta mesafesine göre ücretini ödemeli . Yani, Adana’nın bir yerinden bir yerine 30 yada 35 tl’ye giden vatandaş ile 1 km öteye aynı ücretle vatandaşın gitmesi bence adaletli değil. Bu değiştirilmeli. Bizler bu durumdan kaynaklı sorun yaşıyoruz. Aynı keza minibüs fiyatları da çok arttı. Bizler kazanmıyoruz, bankalardan aldığımız krediler ile hayatta kalmaya çalışıyoruz.

“SIKINTILARIN NE ZAMAN VE NE ŞEKİLDE GİDERİLECEĞİNİ BİLEMİYORUZ”

Toplu taşıma çalışanlarının bu kadar sorun içerisinde geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Ülke genelinde olduğu gibi Adana’da da bir belirsizlik ortamı var. Ekonomik sıkıntıların giderek arttığı bir dönemi  yaşıyoruz.. Toplumun yaşadığı sıkıntıları, toplumun bir parçası olarak bizler de yaşıyoruz. Ne olacağını, sıkıntıların ne zaman ve ne şekilde giderileceğini bilemiyoruz.  Yeni çıkartılan Ulaşım master planında güzergahlar sağlıklı yapılamadı. Önümüzdeki günlerde nasıl sorunlar yaşayacağız, bilmiyoruz. Ama her şeye rağmen, bir umutla yaşıyoruz.. Umarım, Türkiye’de başta ekonomik olmak üzere her türlü sıkıntılar giderilir. Toplumu oluşturan herkes gibi bizler de güzel günler yaşarız. Bu ülkede yaşıyorsak, bu ülkedeki her sorundan etkileniyor, her türlü mutluluğu da birlikte paylaşıyoruz demektir.Güzergah  sorunundan çok rahatsız olan duraklardan bir tanesiyiz. Hakkımızı mahkemede arıyoruz. Mahkeme devam ediyor. Esnaf arasındaki huzursuzluk giderilmeli. Buna bir çözüm bulunmalı.

“BİZLERE YARDIMCI OLSUNLAR”

Mevcut Adana Büyükşehir Belediyesi ve ilgili  yetkililerimizden  siyasi yönetimlerden beklentileriniz neler?

Bu kentte yaşıyorsak, bu kentin sorunlarının içindeyiz demektir. Adana’da yaşayan her vatandaş gibi izlerin de sorunları ve istekleri vardır. Bizlere yardımcı olsunlar. Bizlerin de huzura ihtiyacı var. Büyükşehir Belediyesi  Eski  Başkanı Sayın Hüseyin Sözlü, şehir dışına yollar yaptı. köprüler yaptı, bulvarlar yaptı. Bunları inkâr edemeyiz. Bunlar belediyecilik hizmetidir. Olması, yapılması gereken hizmetlerden sadece birkaçıdır. Zeydan Karalar başkanımızın da yaptıkları hizmetleri var. Ancak, Dolmuşçu esnafının en büyük sıkıntısı, yolların dar olması ve artan özel araç sayısını karşılayamayacak düzeylere gelmesidir.  Mevcut siyasi yönetimlerden, bu yolları genişletmelerini ve geleceğe dair daha geniş anlamda planlamalar yapmalarını istiyoruz. Şu an bizim için esnafımızın yaşadığı en büyük sorun, Adana Adliyesi’nin önündeki bariyerler. Orada bulunan yol çok dar, sürekli orada trafik oluyor ve bizler orada sorunlar yaşıyoruz. Herhangi bir vatandaş bir gün içerisinde oradan bir defa geçiyor ama biz toplu taşıma çalışanları o güzergahı sürekli geçiyoruz. O yolun genişletilmesi bizim için çok rahatlatıcı bir çalışma niteliği taşır. Daha uygun, yanaşılabilir, yolcuları ve toplu taşıma araçlarının sıkıntılarını giderecek durak yerleri oluşturulmasını istiyoruz. Yolcular, daha rahat araçlara binmeli, araçlar daha uygun koşullarda duraklara yanaşabilmelidir.  Masraflarımızı  karşılamakta çok zorlanıyoruz. 2016 yılından sonra  gelirimizin sürekli düşmesi  nedeniyle para  kazanamaz olduk. Araçlarımız değiştiremiyoruz. Toplu taşıma araçlarının geneli hep eski araçlar. Dolmuşçu esnafı para kazanamadığı için araçlarını değiştiremiyor. 1985 ve 1986’lı yıllara döndük. Adana’da 1086 tane minibüsçü esnafı var. Bunun ancak 86 tanesi aracını değiştirebiliyor. Başka geliri olanlar ancak değiştirebiliyor.

“SORUNLARIMIZI BİRLİK VE DAYANIŞMA İLE DAHA KOLAY ÇÖZEBİLİRİZ”

Son olarak mesajınız var mı ?

Adana’da son dönemlerde toplu taşımalarda  vatandaşlarımız eşyalarını  unutuyorlar. Tüm toplu taşıma duraklarında bu konuda  vatandaşlarımıza yardımcı olunuyor. Ancak, Adana Büyükşehir Belediyemizin  verdiği şehir içi ulaşım  kartını mutlaka araçlarda bulunan Kent Kart makinasına okutsunlar. O zaman bizler, unutulan bir eşyanın teslimi konusunda vatandaşımıza daha kolay yardımcı olabiliriz. Buraya gelerek bizleri ziyaret ettiniz. Çok teşekkür ederiz. Birlik ve dayanışma içerisinde  hareket ederek sorunlarımıza çözüm bulabiliriz.